Genetik

Umumiy maʼlumot

Genetik – irsiyat va oʻzgaruvchanlik qonuniyatlari va mexanizmlarini: organizmlar paydo boʻlishi uchun sharoitlar, ularning oʻzgaruvchanligi va irsiy xususiyatlar uzatilishi va ushbu jarayonlarni boshqarish usullarini oʻrganadigan olim. Genetika boʻyicha olimlar sayyoradagi hayotning evolyutsion tarkibiy qismini, DNK tuzilishini, irsiy maʼlumotlarni uzatish usullarini, genlarni meros qilib olish shakllarini oʻrganmoqdalar. Genetika mutaxassislari DNK tarkibidagi oʻzgarishlar boʻlgan irsiy kasalliklarni tashxislash va davolash bilan shugʻullanadilar. Ular bemorlarni ogohlantiradilar va irsiy kasalliklarning rivojlanish xavfini aniqlaydilar. 

Genetik kasbi kasallikning genetik xususiyatini aniqlashni oʻz ichiga oladi. Aytishimiz mumkinki, bu mutaxassisning asosiy vazifasi. Genetik alohida qismlarni emas, balki butun organizmni oʻrganadi. Genetik – bemorga tibbiy va irsiy jihatlar boʻyicha maslahat koʻrinishida yordam beradigan kishi. Mutaxassis odamning irsiy kelib chiqishini tahlil qiladi, uning holatini oldindan aytib beradi va bajarilgan ishlar toʻgʻrisida yozma hisobot beradi. Boshqa shifokorlar bilan bir qatorda, genetik mutaxassis buyurilgan protseduralar bajarilishini nazorat qiladi, zarur kimyoviy moddalar, tibbiy asboblar va dori-darmonlardan foydalanadi. Ushbu sohadagi mutaxassis yangi xodimlar uchun ish rejasini tuzadi, hujjatlarni tayyorlash bilan shugʻullanadi. Genetik avvalo masʼuliyat va halollik tuygʻusiga ega boʻlishi kerak. Aynan ushbu mutaxassisga inson va uning avlodlari sogʻligi toʻgʻrisida hukm eʼlon qilish ishonib topshirilgan. Kasbning eng yaxshi darajasi uchun nomzod tadqiqot va amaliyotga moyil boʻlishi kerak. Toʻgʻri tashxis qoʻyish va tegishli davolanishni tayinlash uchun ushbu kasbda maxsus aqliy va analitik fikrlash zarur. Genetik tafsilotlarni sinchkovlik bilan oʻrganadi, koʻp maʼlumot bilan ishlashni, natijaga erishish uchun maqbul yoʻlni yaratishni biladi.

• Oliy tibbiy maʼlumot;
  
• Genetika boʻyicha amaldagi guvohnoma;
  
• Bemorlar bilan aloqa oʻrnatish imkoniyati;
  
• Ingliz tilini bilish (professional adabiyotlarni oʻqish uchun zarur boʻlgan darajadan past emas);
  
• Genetik tadqiqotlar va test natijalarini yozish tajribasi tavsiya etiladi.

• Chiroyli nutq;
  
• Muloqotchanlik;
  
• Maʼlumotni aniq va ravshan bayon qilish qobiliyati;
  
• Hamdardlik;
  
• Axloqiy barqarorlik;
  
• Odob va oʻziga ishonch.

• Bemorlarni tekshirish, tashxis qoʻyish: genetik skrining, HLA muvofiqligi testi, DNK diagnostikasi, xromosoma tahlili, karyotiplash;
  
• Intrauterin patologiyani istisno qilish uchun ultratovush tekshiruvini oʻtkazish, onaning biokimyoviy belgisini aniqlash, bachadon materialining biopsiyasi (oʻta ogʻir holatlarda);
  
• IVFga tayyorgarlik;
  
• Molekulyar genetik tahlillarni oʻtkazish va deshifrlash;
  
• Tibbiy genetik maslahatlar;
  
• Laboratoriya ishi uchun zarur boʻlgan reaktivlarni tayyorlash;
  
• Molekulyar genetik va sitogenetik tadqiqotlar uchun biomaterialni yigʻish va saqlash;
  
• Birlamchi tibbiy hujjatlarni yuritish.
  

Qayerda ishlash mumkin ?

• Laboratoriya;
  
• Ilmiy tadqiqot instituti;
  
• Klinika;
  
• Farmatsevtik kompaniya.

Foydali havolalar